Kako pravilno rasporediti zvučnike kućnog bioskopa

Koje su osnovne razlike između 2.1, 5.1 i 7.1 sistema zvučnika? Kako se koji od ovih surround sistema postavlja u sobi za maksimalan kvalitet zvuka. Kako se vrši fino podešavanje sistema prema akustici prostorije?

Dobili ste gratis ili ste na popustu uz nov televizor kupili i sistem ozvučenja. Najveća greška koju možete da učinite je da sve te zvučnike stavite zajedno ispod televizora kako bi izbegli razvlačenje kablova i komplikacije. Samo malo truda je potrebno da se iz prosečnog surround sistema izvuče kvalitet zvuka koji je nemerljivo bolji od ozvučenja integrisanog u samom televizoru.

Koje vrste surround muzičkih sistema postoje

Da bi lakše objasnili kako se pravilno raspoređuje ozvučenje, definišimo prvo koje osnovne vrste zvučnih sistema postoje. Trenutno najosnovniji sistem rasprostiranja zvuka je stereo sistem. To je sistem koji poseduje levi i desni zvučnik. To je zvuk koji reprodukuje vaš televizor bez ikakvih naknadnih modifikacija, kao i sve slušalice. Pošto poseduje dva zvučnika stereo sistem se označava 2.0 oznakom.
Ukoliko se doda još jedan zvučnik, popularni vufer, koji je zadužen za reprodukciju dubokih tonova, dobijamo takozvani 2.1 sistem. Već sa 2.1 sistemom se dobija osetno pobiljšanje kvaliteta zvuka.

Daljim dodavanjem zvučnika se dobijaju 5.1 i 7.1 sistemi. Ova dva sistema su najčešće u komercijalnoj upotrebi i sasvim su dovoljni, jer većina multimedijalnog sadržaja koji pratimo može da zadovolji potrebe ovih sistema, dalje ulaganje je manje više besmisleno. Sistemi idu i do 11.2, a najavljen je sistem od 13.2 kanala, ali to je namenjeno iskusnim audiofilima koji se zvukom bave na nekom drugom nivou. Oni sigurno ni ne čitaju ovaj tekst…

Kako optimalno podesiti sistem 2.1

Kao što smo rekli, 2.1 sistem se sastoji od dva zvučnika i jednog vufera. Vufer proizvodi zvuk niske frekvencije koji se širi po celoj prostoriji, odnosno nije usmeren. To umnogome olakšava njegovo pozicioniranje. Uglavnom možete da ga postavite gde god vam je zgodno. Obratite pažnju samo da ne stoji u uglu prostorije, ili da je stešnjen unutar neke police. Tada dolazi do usmeravanja njegovog zvuka, umesto da se rasipa, pa zvuk može da izgubi na kvalitetu. Takođe, tada vufer može da nadjača levi i desni zučnik. Obično postoji mogućnost podešavanja jačine rada vufera potenciometrom na njegovom zadnjem delu, što omogućava osnovnu regulaciju kvaliteta ozvučenja.
Levi I desni zvučnik postavite levo i desno od samog televizora na oko 1,5 metara od sredine ekrana, ukliko prostor to omogućava. Idealno je da zvučnici ne budu na podu, već otprilike u visini uha gledaoca. Zato kod kvalitetnih zvučnih sistema zvučnici imaju postolja koja ih izdižu od poda. Poželno je i da se zvučnici blago usmere ka očekivanoj poziciji gledaoca.  

Kako podesiti 5.1 sistem ozvučenja

Kupovinom 5.1 sistema imaćete nešto više petljanja sa kablovima po prostoriji, ali ovo je prvi nivo ozvučenja koji može da pruži surround zvučni ugođaj sa prostiranjem zvuka od 360 stepni. Sistem 5.1 nastaje tako što se 2.1 sistemu dodaje jedan centralni zvučnik kao i još dva bočna zvučnika za levi i desni audio kanal.

Vufer i dva prednja zvučnika se raspoređuju kao kod 2.1 sistema. Kod sistema 5.1 postoji taj dodatni centralni zvučnik. Kod 2.1 sistema sve osnovne zvukove proizvode levi i desni zvučnik, a vufer je zaduđen samo za basove. Kod 5.1 sistema taj dodatni centralni zvučnik preuzima na sebe neke osnovne zvukove, kao što je na primer govor glumaca u filmu. Stoga taj centralni zvučnik treba potaviti tik ispod ili iznad ekrana, kako bi glasovi dolazili upravo odande odakle i gledate da dolaze, odnosno kako bi razgovor bio pravilno dočaran zvukom.
Dodatni levi i desni zvučnik 5.1 sistema treba postaviti bočno levo i desno u odnosu na poziciju gledaoca. Ovi zvučnici preuzimaju neke pozadinske zvukove, poput zvuka automobila, tako da ova njihova pozicija na najbolji način zaokružuje zvučni ambijent.

Kako podesiti 7.1 sistem ozvučenja

Kupovinom 7.1 sistema dobijate još mnogo kablova, još dodatnih zvučnika po sobi i upitan dalji napredak u kvalitetu zvuka, pogotovo što dosta multimedijalnog sadržaja ima podršku samo za 5.1 sisteme. Istina, savremeni risiveri konvertuju 5.1 sadržaj tako da može da se reprodukuje na 7.1 sitemu.

Sistem 7.1 je identičan 5.1 surrund sistemu, ali uz dodatak dva dodatna pozdinska zvučnika. Oni se upravo tako i pozicioniraju – iza gledalaca i ako je moguće nešto iznad pozicije uha.

Dodatni trikovi za poboljšanje kvaliteta zvuka

Mnogi audiofili savetuju da se po kupovini surround sistema ozvučenja dodatno uloži u kvalitetnije kablove. Ova investicija je prilično upitna. Nijedan proizvođač, čak ni prosečnog kvaliteta, neće uz zvučnike isporučiti kablove koji nisu dovoljno dobri, tako da ulaganjem u nove deblje i kvalitetnike kablove sigurno nećete doprineti kvalitetu zvuka.
Mnogo više može da se učini pravilnom kalibracijom sistema. Svaki bolji sistem ima mogućnost da se postavljanjem kalibracionog mikrofona i emitovanjem serije zvukova automatski izvrši podešavanje rada sitema prema akustici same prostorije. Ukoliko vaš surround sistem ima ovu opciju, iskoristite je i pažljivo prema priloženom uputstvu izvršite fino podešavanje posle kojeg će sistem prilagoditi zvuk rasporedu zvučnika i prema akustici same prostorije.