Biočar – Građevinski materijal koji neutrališa CO₂ iz atmosfere

Biočar je materijal koji ima potencijal da postne prvi građevinski materijal koji neutrališe ugljendioksid iz atmosfere. Pored toga ima odlična izolaciona svojstva, a jedna od prednosti primene biočara u unutrašnjim zidovima jeste njegovo sposobnost regulacije vlage

Šezdesetih godina prošlog veka, holandski naučnik Wim Sombroek je tokom istraživanja u Amazoniji naišao na neobičan sloj crne zemlje bogate hranljivim materijama.

Ta “terra preta”, kako su je lokalni stanovnici nazivali, bila je znatno plodnija od okolnog tla, a ono što ju je činilo posebno zanimljivom bio je visok sadržaj stabilnog ugljenika – supstance koja je u centru pažnje današnje nauke, poznate pod imenom biočar.

Danas, decenijama nakon tog otkrića, biočar je mnogo više od sredstva za oplemenjivanje zemljišta – sve češće se posmatra i kao materijal koji može unaprediti gradnju i doprineti smanjenju emisije ugljen-dioksida.

Od ostataka biomase do visokotehnološkog materijala

Biočar nastaje pirolizom – procesom zagrevanja organskog materijala na temperaturama između 400 i 800 stepeni Celzijusa u okruženju bez kiseonika. Rezultat je crni, porozni materijal izuzetnih karakteristika: ne samo da zadržava vlagu i poboljšava strukturu zemljišta, već i zarobljava velike količine ugljenika u stabilnoj formi, čime doprinosi borbi protiv klimatskih promena.

Pore unutar biočara funkcionišu kao prirodni rezervoari za vodu i vazduh. Upravo ta svojstva omogućavaju mu da se koristi kao izuzetno efikasan izolator, kako termički, tako i protiv elektromagnetnog zračenja.

Biočar u malteru, ciglama i zidovima

Švajcarski Institut Ithaka, specijalizovan za istraživanja i primenu biočara, razvio je posebne vrste maltera koji kombinuju gips ili kreč sa biočarom. U nekim formulacijama, ugljenik čini i do 80% mase. Zanimljivo je da zahvaljujući velikoj poroznosti biočara, on u potpunosti može da zameni pesak, čineći malter do pet puta lakšim od standardnog.

PROČITAJTE JOŠ:

Da li je moguće proizvesti cement bez emisije ugljendioksida

Cigla proizvedena bez pečenja smanjuje emisiju CO2

Ali mogućnosti tu ne prestaju. Biočar se koristi i za izradu građevinskih elemenata poput cigli i pločica. Na Univerzitetu Ročester, studenti su razvili eksperimentalne verzije cigli koje sadrže 75% biočara i 25% cementa.

Istraživali su i alternative koje kombinuju biočar sa recikliranom plastikom (HDPE) i peskom. Preliminarne analize pokazuju da bi globalna zamena klasičnih cementnih cigli biočar-cementnim varijantama mogla da smanji emisije CO₂ iz cementne industrije za čak 6%.

Zdrava klima u enterijeru, bez buđi i suvog vazduha

Jedna od praktičnih prednosti primene biočara u unutrašnjim zidovima jeste njegovo sposobnost regulacije vlage. Zidovi koji sadrže biočar mogu održavati optimalnu vlažnost vazduha između 45 i 70 procenata, kako leti, tako i zimi.

To sprečava sušenje vazduha tokom grejanja, smanjuje kondenzaciju na hladnim zidovima i značajno utiče na smanjenje pojave buđi.

Biočar se lako nanosi kao sloj maltera do 20 cm debljine i na spoljašnjim zidovima, zamenjujući klasične izolacione materijale poput stiropora. Njegova primena je naročito korisna u objektima sa velikim brojem ljudi – školama, bolnicama, univerzitetima, ali i u industrijskim i poljoprivrednim halama.

Ekološki materijal budućnosti

Najimpresivnija činjenica jeste da korišćenjem biočara u građevini svaka tona ugrađenog materijala sprečava emisiju jedne tone ugljen-dioksida u atmosferu. I ne samo to – ako se objekat ikada poruši, biočar može da se vrati u zemlju kao dodatak za kompost, nastavljajući svoj ciklus kao prirodni saveznik u očuvanju životne sredine.

Biočar pokazuje kako otkriće iz prašuma Amazonije može postati ključan deo održive gradnje. U vremenu kada svet traži načine da spoji razvoj i očuvanje planete, crna zemlja iz prošlosti mogla bi da bude rešenje za zelenu budućnost.

Foto: University of Rochester, Arhiva